drobnołuszczak brązowoczarny
Status na Czerwonej Liście – R
Występowanie: VI-X
Niejadalny
[singlepic id=894 w=640 h=640 float=center]
Pluteus ephebeus (Fr.) Gillet, Hyménomycètes (Alençon): 392 (1876) [1878]
Kapelusz: średnicy 5,5-7(-9) cm, wypukły, z wiekiem płasko rozpostarty, z niskim garbkiem, brązowy do szarobrązowego, pokryty promieniście przebiegającymi włókienkami, na szczycie może być łuseczkowaty.
Hymenofor: blaszki dość gęste dość mięsiste, wolne, o stosunkowo wyrównanej szerokości, nieznacznie wybrzuszone do 0,7 cm; białe, w miarę dojrzewania białoszare, różowe do brązoworóżowych. Ostrze gładkie, kosmkowate lub frędzlowate. Blaszeczki występują.
Trzon: 4,5-9,5 x 0,4-0,8(-1,1) cm, równogruby, ale u podstawy trochę szerszy, srebrzystobiały do szarego i biało-włóknisto bruzdowany, rzadko gładki, przeważnie ciemno-włókienkowaty (zwłaszcza u podstawy), pełny, niekiedy wewnątrz watowaty lub rurkowaty.
Miąższ: niezbyt gruby, biały do białawego, o nieprzyjemnym ściągającym smaku i o nieokreślonym zapachu.
Wysyp zarodników: różowy do brązoworóżowego.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 5,5-8,5 x 4,5-6(-7) μm, szerokoelipsoidalne do elipsoidalnych, a niekiedy prawie kulistych. Cheilocystydy liczne, 25-75(-90) x 7-35(-40) μm, o różnych kształtach, maczugowate do szerokobutelkowatych i workowatych z główką lub długim wyrostkiem na szczycie, bezbarwne albo z jasnobrązowym pigmentem wewnątrz. Pleurocystydy 40-90(-12) x 14-32(-45) μm, zmienne w kształcie, wrzecionowate lub butelkowate, cienkościenne, bezbarwne. Łuseczki na szczycie kapelusza złożone są z odstających włókienek utworzonych ze strzępek o elementach cylindrycznych lub wrzecionowatych, 50-240 μm długości i do 40 μm szerokości. Zawierają brązowy pigment.
Środowisko: pojawia się pojedynczo, rzadziej po kilka ma ziemi, rzadziej na drewnie drzew liściastych.
Uwagi: gatunkiem podobnym jest drobniejszy P. hispidulus.
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). Wyd. Inst. Botaniki PAN. Kraków 1999
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. Red list of macrofungi in Poland, 2006
[nggallery id=95]
Opracowanie: Waldemar Czerniawski