pochwiak wielkopochwowy
Status na Czerwonej Liście – V
Występowanie: V-X
Jadalny
[singlepic id=1034 w=640 h=640 float=center]
Volvariella volvacea (Bull.) Singer, Lilloa 22: 401 (1951) [1949]
Kapelusz: średnicy 4-8 (1-10) cm, półkulisty, później tylko mocno wypukły, rozpościerający się płasko i nieraz z niskim szerokim wzgórkiem w części centralnej; barwy: sepia, brązowy, szarobrązowy, koloru skóry, z odcieniem oliwkowym; powierzchnia za młodu nieznacznie lepka, przy brzegu nieco jaśniejsza, a na niej widoczne promieniście biegnące przylegające włókienka również brązowe, lecz ciemniejsze od tła. Brzeg trochę wystający poza blaszki, niekiedy pękający wzdłuż promienia.
Hymenofor: blaszki wolne, gęste, wybrzuszone (do 0,7 cm), od jasnokremowych do płoworóżowych na starość. Brzeg nieco piłkowany.
Trzon: 5-9 x 0,3-0,8 cm, równo gruby lub zwężony u szczytu, a u podstawy bulwiasto zgrubiały (do 1,5 cm), biały do bladopłowego, delikatnie omszony, pełny. Pochwa błoniasta, szeroka, workowata, głęboka do 2 cm, zwykle pękająca na 2-3 płaty, jasna, od strony zewnętrznej barwy ziemistej do ciemnobrązowej, aksamitna.
Miąższ: biały, wcześnie staje się miękki i wodnisty. W smaku łagodny, nieco rzodkwiowy.
Wysyp zarodników: ochrowożółty.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 7-8,5 x 4-5,5 μm, elipsoidalne. Cheilocystydy o nieregularnym kształcie, workowate albo maczugowate, nieraz o szczycie wydłużonym, 30-85 x 10-25 μm. Pleurocystydy podobne. Strzępki ze skórki kapelusza złożone są z elementów cylindrycznych, 40-130 x 5-30 μm, z jasnym pigmentem.
Środowisko: występuje na ziemi, na glebie próchnicznej, na rozkładającej się materii pochodzenia organicznego.
Uwagi: cechą charakterystyczną tego gatunku są szarobrązowe barwy kapelusza, jego włókienkowata powierzchnia, omszony trzon i jasnobrązowa pochwa. Jest to dość rzadki gatunek.
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). Wyd. Inst. Botaniki PAN. Kraków 1999
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen 2008
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Pol
[nggallery id=110]
Opracowanie: Waldemar Czerniawski