uszak bzowy
Występowanie: I-XII
Jadalny
[singlepic id=2306 w=640 h=640 float=center]
Auricularia auricula-judae (Bull.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 207 (1886)
Owocnik: wielkości 12-15 x 8-10 cm, grubości 0,8-1,5 mm, siedzące, czasem z bardzo słabo zaznaczonym trzonkiem, nie rozpostarty, nieregularnie miseczkowaty, kubkowaty lub przypominający małżowinę uszną człowieka, gładki, z czasem pofałdowany. Wyrasta w skupieniach. W stanie świeżym czerwonobrunatny, w stanie suchym ciemniejszy, czerniejący. Zewnętrzna strona szarobrązowa z odcieniem oliwkowym, żółtobrazowawa do czerwonobrązowawej, pokryta bardzo drobnymi, gęstymi włosami. Konsystencja owocników galaretowata, ale owocniki nie rozpływają się jak np. u Exidia czy też Tremella.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki podstawkowe 13-23 x 4-8 µm, cylindryczne, lekko wygięte z ziarnistością lub kropelkami, gładkie, z tępym dziobkiem, kiełkujące porami rostkowymi lub wytwarzające drobniutkie konidia. Strzępki ze sprzążkami.
Środowisko: pojawia się na drewnie żywych i martwych drzew i krzewów liściastych (bardzo rzadko na iglastych), głównie na czarnym bzie (Sambucus nigra).
Uwagi: gatunek pospolity w całym kraju. Spotkać można odmianę białawą tego gatunku Auricularia auricula-judae var. lactea.
Synonimy:
Auricula tremellosa (Fr.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 446 (1898)
Auricularia albicans Berk., J. Linn. Soc., Bot. 13: 170 (1872) [1873]
Auricularia auricula (L.) Underw., Mem. Torrey bot. Club 12: 15 (1902)
Auricularia auricularis (Gray) G.W. Martin, Am. Midl. Nat. 30: 81 (1943)
Auricularia lactea (Quél.) Bigeard & H. Guill., Fl. Champ. Supér. France (Chalon-sur-Saône) 2 (1913)
Auricularia mollissima Kobayasi
Auricularia sambuci Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 1: 97 (1822)
Auricularia tremellosa (Fr.) Pat., (1887)
Exidia auricula-judae (Bull.) Fr., Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 221 (1822)
Exidia pithya (Alb. & Schwein.) Fr., Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 226 (1822)
Exidia plana var. pithya (Alb. & Schwein.) Krieglst. [as ‘pitya‘], Beitr. Kenntn. Pilze Mitteleur. 12: 36 (1999)
Gyraria auricularis Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 594 (1821)
Hirneola auricularis (Gray) Donk, Bull. bot. Gdns Buitenz. 18: 89 (1949)
Laschia tremellosa Fr., Summa veg. Scand., Section Post. (Stockholm): 325 (1849)
Merulius auricula (L.) Roth, Tentam. Fl. German. 1: 535 (1788)
Peziza auricula (L.) Lightf., Fl. Scot. 2: 801 (1777)
Peziza auricula-judae (Bull.) Bolton, Hist. fung. Halifax (Huddersfield) 3: tab. 107 (1790) [1789]
Tremella auricula L., Sp. pl. 2: 1157 (1753)
Tremella caraganae (Pers.) H. Mart., Prodr. Fl. Mosq. (1812)
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
W. Wojewoda, Flora Polska. Grzyby. Tom VIII. Trzęsakowe (Tremellales), Uszakowe (Auriculariales), Czerwcogrzybowe (Septobasidiales). PWN, Warszawa, 1977.
[nggallery id=276]
Opracowanie: Waldemar Czerniawski