gwiazdosz długoszyjkowy
Status na Czerwonej liście – V
Występowanie: IV-X
Niejadalny
[singlepic id=3384 w=640 h=640 float=center]
Geastrum pectinatum Pers., Syn. meth. fung. (Göttingen) 1: 132 (1801)
Owocnik: początkowo kulisty, 1-4 cm, uwypuklony na szczycie, pokryty cienką warstwą grzybni zmieszanej z cząsteczkami podłoża. Egzoperydium (warstwa zewnętrzna) pęka do połowy wysokości, 4-8 (-11) ostrych, trójkątnych, nie higroskopijnych płatów, czasami rozszczepionych dodatkowo na szczycie. Warstwa mięsista ma grubość do 5 mm, u świeżych owocników ma szarobrązowy nalot. Po wyschnięciu staje się brązowawa. Endoperydium początkowo jest kulistawe, później wyraźnie spłaszczone, gładkie, ciemnobrązowe, 0,8-3 cm średnicy. Apofiza szeroka, bez mączystego nalotu. Owocniki wyschnięte mają dość długą szyjkę, nawet do 0,7 cm wysokości. Perystom stożkowaty, do 0,8 cm wysokości, brązowy, niekiedy ciemniejszy od endoperydium, karbowany (18-25 karbów), bez talerzyka ale ograniczony wałeczkiem.
Gleba: czarniawobrązowa.
Wysyp zarodników: ciemnobrązowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki kuliste, 6 – 7,5 µm, wyraźnie brodawkowate. Strzępki włośni jasnobrązowe, do 6,5 µm grubości.
Środowisko: pojawia się w lasach iglastych i mieszanych, na ziemi lub igliwiu.
Uwagi: gatunek ten pojawia się po często w skupieniu po kilka sztuk. Jego cechami charakterystycznymi są promienisto karbowana apofiza, grzebieniasty perystom oraz brak higroskopijności.
Synonimy:
Geastrum plicatum Berk. [as ‘Geaster‘], Ann. nat. Hist., Mag. Zool. Bot. Geol. 3: 399 (1839)
Geastrum tenuipes Berk. [as ‘Geaster‘], London J. Bot. 7: 576 (1848)
Literatura:
W. Rudnicka-Jezierska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). Instytut Botaniki PAN. Kraków, 1991.
[nggallery id=439]
Opracowanie: Waldemar Czerniawski