gwiazdosz prążkowany
Status na Czerwonej liście – E
Występowanie: VII-X
Niejadalny
[singlepic id=3460 w=640 h=640 float=center]
Geastrum striatum DC. [as ‘Geaster’], in Lamarck & de Candolle, Fl. franç., Edn 3 (Paris) 2: 267 (1805)
Owocnik: zamknięty kulistawy, nieco spłaszczony a na szczycie trochę uwypuklony, 1,5-3 (-4) cm. Egzoperydium pęka do połowy na 6-8 (-10) trójkątnych płatków, nie higroskopijnych. Płaty rozchylają się do położenia gwiazdkowego, a następnie podginają. Endoperydium (osłona wewnętrzna) spłaszczone 1-2,5 cm średnicy, cienkie, pergaminowe, jasne, beżowe, brązowawe do czarniawego, początkowo pokryte mączystym nalotem. W dolnej części znajduje się apofiza w postaci wałeczkowatego zgrubienia w postaci zgrubienia o ostrej krawędzi skierowanej w dół, tworzącego charakterystyczny kołnierz. Perystom do 0,5 cm wysokości, początkowo pokryty białym nalotem, po zaniknięciu którego pojawia się wyraźne karbowanie. Perystom ograniczony wałeczkiem lub zupełnie bez talerzyka.
Gleba: czekoladowobrązowa.
Wysyp zarodników: ciemnobrązowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki kuliste, 4,3 – 6 µm, wyraźnie brodawkowate. Strzępki włośni jasnobrązowe, do 6,5 µm grubości.
Środowisko: pojawia się na żyznej ziemi, pod krzakami, w parkach, lasach, w miejscach ciepłych i zacienionych.
Uwagi: gatunek wyrasta pojedynczo lub gromadnie. Charakterystyczną cechą tego gtunku jest apofiza o ostrej krawędzi w dół tworząca kołnierzyk u podstawy endoperydium.
Synonimy:
Geastrum bryantii Berk. [as ‘Geaster‘], Outl. Brit. Fung. (London): 300 (1860)
Geastrum calyculatum Fuckel [as ‘Geaster calyculatus‘], Jb. nassau. Ver. Naturk. 23-24: 37 (1870) [1869-70]
Geastrum kunzei G. Winter [as ‘Geaster‘], Rabenh. Krypt.-Fl., Edn 2 (Leipzig) 1.2: 911 (1886)
Literatura:
W. Rudnicka-Jezierska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). Instytut Botaniki PAN. Kraków, 1991.
[nggallery id=447]
Opracowanie: Waldemar Czerniawski