klejówka plamista
Status na Czerwonej Liście – R
Występowanie: VII-X
Jadalny
[singlepic id=1442 w=640 h=640 float=center]
Gomphidius maculatus (Scop.) Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 319 (1838) [1836-1838]
Kapelusz: średnicy 2-5 cm, mięsisty, półkulisty, z wiekiem spłaszczony, brzeg podwinięty. Biały do ochrowobrązowego, z licznymi czarnobrązowymi plamami, podczas deszczów bardzo lepki.
Hymenofor: blaszki zbiegające, rzadkie, rozwidlone, początkowo białawe, potem szare, po dotknięciu czerwienieją lub czernieją.
Trzon: cylindryczny, wysmukły, 10-15 x 1-1,5 cm, nie lepki, początkowo biały, później z czerwonawymi kropelkami płynu; żółto zabarwiony przy podstawie. Na powierzchni trzonu występują purpurowe lub purpurowoczarne kosmki.
Miąższ: miękki, biały, na przekroju różowiejący, u podstawy trzonu żółty. Smak łagodny, zapach niewyraźny.
Wysyp zarodników: czarny.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 16-20 x 5-8 µm, wrzecionowate, z kropelkami. Cystydy liczne.
Środowisko: gatunek ten pojawia się wyłącznie pod modrzewiami, częściej w górach.
Uwagi: dobrą cechą rozpoznawczą tego gatunku jest to, że owocniki po dotknięciu barwią się na czerwonawo.
Synonimy:
Agaricus maculatus Scop., Fl. carniol., Edn 2 (Wien) 2: 448 (1772)
Gomphidius furcatus Peck, Ann. Rep. Reg. N.Y. St. Mus. 52(no. 25): 649 (1899)
Gomphidius gracilis Berk., Ann. Mag. nat. Hist., Ser. 2 13: 402 (1854)
Leucogomphidius maculatus (Scop.) Kotl. & Pouzar, Česká Mykol. 26(4): 220 (1972)
Paxillus gracilis (Berk.) Quél., Bull. Soc. Amis Sci. Nat. Rouen, Sér. II 15: 166 (1880) [1879]
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom I. Borowikowate (Boletales). PWN. Warszawa, 1960.
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
[nggallery id=161]
Opracowanie: Waldemar Czerniawski