łysak ciemnotrzonowy
Status na Czerwonej Liście – E
Występowanie: VII-X
Niejadalny
[singlepic id=2833 w=640 h=640 float=center]
Gymnopilus picreus (Pers.) P. Karst., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 400 (1879)
Kapelusz: średnicy 1,5-4,5 cm, początkowo półkulisty, potem łukowaty do płaskiego, w części środkowej płytko wklęsły. Powierzchnia gładka, błyszcząca, nieznacznie promieniście prążkowana, pomarańczowa do kasztanowobrązowej. Brzeg długo podwinięty, gładki, ostry, miejscami spękany, długo żółty.
Hymenofor: blaszki szerokie, wąsko przyrośnięte, początkowo żółte, później ciemniejsze do brązowożółtych.
Trzon: 3-6 x 0,3-0,6 cm, walcowaty, u podstawy nieco maczugowato pogrubiony, pusty, sprężysty. U młodych owocników jasnoczerwonobrązowy z żółtawym wierzchołkiem, z wiekiem ciemnoczerwonobrązowy, biało włóknisty, wierzchołek żółto nakrapiany.
Miąższ: cienki, jasno- do czerwonobrązowego, smak gorzki, zapach ziemisty.
Wysyp zarodników: rdzawobrązowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 8,5-11 x (5-)5,5-6,5 μm, grubo brodawkowane, jajowate lub migdałkowate. Cheilocystydy wrzecionowate lub butelkowate, z wydłużona szyjką i rozszerzonym wierzchołkiem. Pleurocystyd brak. Sprzążki obecne.
Środowisko: wyrasta na martwym drewnie drzew iglastych, głównie sosen i świerków.
Uwagi: gatunek rzadki.
Synonimy:
Agaricus picreus Pers., Icon. Desc. Fung. Min. Cognit. (Leipzig) 1: 14 (1798)
Flammula picrea (Pers.) Quél., Compt. Rend. Assoc. Franç. Avancem. Sci. 14(2): 447 (1886)
Fulvidula picrea (Pers.) Singer, Revue Mycol., Paris 2(6): 239 (1937)
Literatura:
P. Škubla, Wielki atlas grzybów, Elipsa, 2008
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp, Copenhagen, 2008
[nggallery id=356]
Opracowanie: Waldemar Czerniawski